شناسایى مبانى و اصول روش تفسیرى "المیزان است. روش تفسیرى المیزان تفسیر قرآن به قرآن است که پشتوانه قرآنى و روایتى دارد و از تحمیل پیش فرض‌ها بر قرآن مصون مى‌باشد.  این روش نتایج چشم‌گیرى را به بار آورده که نمونه‌هاى آن، فهم محتواى آیه، تحلیل واژگان، ابهام‌زدایى و حل ناهمسازى‌هاى ظاهرى با قرآن است.  علامه از میان سه روش رایج تفسیرى، روش تفسیر قرآن در پرتو قرآن و سنت (در صورت امکان( را برمى‌گز...

 گفت‌وگو با آیت اللَّه محمد هادى معرفت درباره شخصیت علامه، اهمیّت تفسیر المیزان، انگیزه تألیف این اثر و روش تفسیرى علامه است. آیت‌اللَّه معرفت معتقد است علامه طباطبایى همچون تفسیر المنار، به انگیزه تبیین نگرشهاى تربیتى و اجتماعى قرآن در سایه مکتب اهل بیت (ع) در کنار دیدگاه‌هاى دیگر قرآن، به سمت وسوى تفسیر جامع حرکت کرده است. نوآورى‌ها، در این تفسیر فراوان است. علامه برخلاف نظر آیت‌اللَّه خویى معتقد اس...

این نوشتار حاوی گزارش و نقد برخى از دیدگاه‌هاى محمّد شحرور در کتاب «الکتاب و القرآن، قراءة معاصرة» در موضوع زن است. دکتر محمد شحرور - قرآن پژوه نو اندیش سورى - بر پایه داده‌هاى جدید علوم انسانى و علوم تجربى، نتیجه مطالعات خود را در کتاب یاد شده ارائه داده است. که بیش از ده‌ها کتاب و مقاله از سوى دانشمندان عرب در نقد این کتاب چاپ و منتشر شده است. نویسنده، پس از برشمردن اصول تفسیرى دکتر شحرور در س...

 شیخ بهایى(ره) دانشمندى است عمیق و داراى ابعاد مختلف فقهى، اصولى، تفسیرى، حدیثى، ریاضى، معمارى و غیره.شاهکارهاى او در هر یک از این ابعاد نیازمند پژوهش‏هاى متعدد و متنوع است. این مقاله درآمدى است بر فقه پژوهى.او در چند بعد: ساختار فقه، نقش قرآن و حدیث و رابطه این دو در فقه، نقش اصول فقه، جایگاه علوم حدیث به ویژه رجال.و در نهایت، نوع توجه او به اقوال فقها. پس از این پنج محور، نگاهى به یک نمونه از...

راغب اصفهانى قرآن پژوه بنام ایرانی در سده چهارم و پنجم قمری است. مفردات الفاظ القرآن، از مهم ترین آثار ماندگار قرآنى او بوده که به گفته برخی در معناشناسى بیمانند است. این ویژگى در تفسیر جامع التفسیر او نیز دیده مى شود؛ این اثر به اصول و قواعدی اشاره میکند که بعدها مبنا و پایه ای برای قواعد تفسیر و تفطن به نگرش های جدید تفسیری می گردد. از دیگر آثار قرآنی او الذریعه است که در بخش معارف اخلاقی قرآ...

راغب اصفهانى قرآن پژوه بنام ایرانی در سده چهارم و پنجم قمری است. مفردات الفاظ القرآن، از مهم ترین آثار ماندگار قرآنى او بوده که به گفته برخی در معناشناسى بیمانند است. این ویژگى در تفسیر جامع التفسیر او نیز دیده مى شود؛ این اثر به اصول و قواعدی اشاره میکند که بعدها مبنا و پایه ای برای قواعد تفسیر و تفطن به نگرش های جدید تفسیری می گردد. از دیگر آثار قرآنی او الذریعه است که در بخش معارف اخلاقی قرآ...

 بررسى گونه‌هاى مختلف نقد آراء تفسیرى دیگر مفسّران، در تفسیر المیزان است. نقدهاى المیزان بر آراء دیگر مفسّران در دو دسته قابل بررسى است: 1. نقدهاى مربوط به قرآن و سنت و 2. نقدهاى مربوط به ابزار و مقدمات تفسیر. در دسته نخست، اشکالاتى چون ناسازگارى با آیات قرآن، ناهمسازى با ظاهر آیات قرآن، بهره‌جویى از قاعده سیاق، ناسازگارى با آغاز یا فرجام آیه، مخالفت با اسلوب قرآن کریم، مخالفت با اسلوب ادب عربى، ...

یکى از اقسام مهم تجربه دینى، تجربه تفسیرى است. این مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى، این قسم از تجارب دینى را با نگرش اسلامى بررسى، و محورهاى اساسى بینش قرآنى درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین مى کند. ابتدا تجربه تفسیرى را تبیین مفهومى کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینى بازگفته و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانى و غیرعقلانى، عقلانیّت تفسیرهاى دینى را نشان داده است. در این مقاله تأثیر و تأثر ...

 آسیب‌شناسى روایات تفسیرى از زوایاى گوناگون است. نویسنده پس از ذکر اهمیّت آسیب‌شناسى و پاکسازى تفاسیر روایى موجود، به روش پالایش روایت تفسیرى در حوزه سندشناسى و بازکاوى محتوایى اشاره مى‌کند و دو مرحله آسیب‌شناسى روایات تفسیرى و روش‌شناسى تفسیر در تفاسیر معصومان )ع( را داراى اهمّیت مى‌داند. سپس به بحث آسیبهاى تفاسیر روایى مى‌پردازد و نکاتى از این جمله را برشمرده است: 1. در آمیختگى تفسیر، تأویل - ظ...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمى بر مبانى و قواعد خاصى استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده مى شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسى منطق فهم روایات تفسیرى در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایى(ره)، در بعد مبانى عقلى به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلى، زبان عرفى داشتن روایات تفسیرى، وحدت منشأ در آیات ...